Sigorta Sektörünün Deprem Hasarını Ödeyebilme Gücü

 

Bugünlerde sigortacı olduğumu söylediğim ortamlarda insanlar, sigorta şirketlerinin  depremdeki maddi kaybı karşılayacak ekonomik büyüklükleri var mı diye soruyorlar.

Farklı uluslararası kurumlar 6 Şubat 2023 günü gerçekleşen depremlerin Türkiye ekonomisine maliyetinin 20 ile 84 milyar dolar aralığında olacağı, bu tutar içerisinde sigortalı değerin ise 2.4 milyar dolar olacağı, tahminlerinde bulunuyorlar.

*Katastrofik hasarları  tek başına karşılamak sadece Türkiye’deki değil dünya sigorta şirketleri için bile zor. Ama sigortacıların dünyasında reasürans adı verilen bir yapı var.

Genellikle her yılın Ekim-Kasım aylarında başlayan ve en geç Aralık ayının son gününde tamamlanan bir süreç ile izleyen sene sigorta şirketlerinin nasıl bir reasürans korumasını alacaklarını belirleyen ve sigortacı dilinde **Trete adı verilen anlaşmalar yapılır.

Bu anlaşmalar genellikle bir yıllıktır. 1 Ocak günü koruma başlar ve 31 Aralık günü koruma, bu trete için biter.

Tüm Dünya sigorta şirketleri bu anlaşmaları yaparlar. Sadece, sigorta şirketinin ekonomik gücü doğrultusunda tretelerin maliyetleri ve şartları değişir.

…

Günlük yazılan işlerin treteleri dışında genellikle sigorta şirketleri  katastrofik hasarları koruyan reasürans korumaları (Cat excel trete) da alırlar.

Cat. excel tretelerinde genellikle 500.000 EUR ile 1 milyon EUR arasında bir rakam ilgili sigorta şirketi üzerinde kalır (konservasyon), üstü hasarlar bu tretede koruma veren reasürans şirketleri tarafından tazmin edilir.

Örnek: Bir sigorta şirketinin deprem bölgesinde 35 milyon EUR hasarı var ise ve trete konservasyonu 1 milyon EUR ise. Bu 1 milyon EUR üstündeki hasarların 34 milyon EUR’luk kısmını, Cat excel Tretesi’nde hissesi bulunan reasürörler öderler.

Tretlerde reasürans şirketleri de yalnız hareket etmeyi tercih etmezler. Bir panel oluşturulur, genelde bu panele liderlik eden bir reasürans  şirketi olur. Pazarlık onunla yürütülür o liderlik hissesini aldıktan sonra, tretenin şartları diğer reasürörler ile paylaşılır ve %100 koruma sağlanıncaya kadar diğer reasürörler de hisse oranında katılım sağlarlar.

Örnek: 1 milyon konservasyonlu ve 100 milyon EUR kapasiteli bir  cat excel tretesi satin alınacak. Milli Re veya Munich Re reasürans şirketleri ile birlikte bu tretenin şartları oluşturuldu ve Munich Re ben bu treteye %25 hisse ile liderlik yaparım şeklinde beyan etti.

Kalan %75’lik kısmına hisse oranında katılım sağlamak isteyen 5 reasüröre daha hisse alır mısınız, diye sorulur. Bir başka reasürör, ben de %20 alırım der ve bu şekilde sürer ve toplam  %100 kapasite yakalanınca anlaşma imza altına alınır.

…

Bazı dostlar 6 Şubat depreminde Konut hasarlarının reasürans altında olduğunu ama o bölgede kasko poliçesi çok olan sigorta şirketlerinin ödeyecekleri hasarın şirketlerin doğrudan zararına yazılacağını ifade ediyorlar Cat excel tretesi olan sigorta şirketleri için bu durum söylendiği gibi değildir. Bu treteler sadece bina-depremi değil, kasko-deprem ve ferdi kaza-deprem gibi aynı olaya bağlı, diğer riskleri de koruma altına alırlar.

Cat excel tretesi sadece deprem hasatlarında değil, dolu, yanardağ püskürmesi ve sel gibi felaketlerde de devreye girer.

Örnek: 35 milyon EUR’luk toplam deprem kaynaklı hasarın;

• 30 milyon EUR’su  konut ve işyerlerinin,
• 3 milyon EUR’su kaskolu araçların
• 2 milyon EUR’luk kısmı da yaralanan insanlara ait ferdi kaza,

hasarlarından oluşuyorsa,  toplam 35 milyon EUR’nun 1 milyon EUR’luk kısmı sigorta şirketi bünyesinden ve kalan 34 milyon EUR’su ise reasürörlerden alınır.

Kısaca büyük hasarlarda sigorta şirketlerinin bu hasarları ödeyip ödememe güçlerinden endişelenmeyin. Sadece işini düzgün yapan sigorta şirketlerinden poliçe almaya özen gösterin yeter.

 

*Katastrofik Hasarlar: Çok büyük bir etki ve çok düşük bir olasılığa sahip gerçekleşmesi halinde çok yıkıcı etkilere yol açabilecek risklerdir.

**Trete: Kontrat sözleşme